Bo van der Werff, voedingsdeskundige bij Team Novus, geeft ons een inkijkje in de aanpak van voeding en supplementen binnen het schaatsteam. Met haar expertise en persoonlijke begeleiding helpt zij de atleten om hun prestaties te optimaliseren en een gezonde relatie met voeding te ontwikkelen.
Maak kennis met Bo van der Werff
Mijn naam is Bo van der Werff, 32 jaar en voormalig topsporter (schaatsen). Sport vind ik nog steeds het allermooiste wat er is en ik ben bevoorrecht dat ik mijn 2 grote passies mag combineren: Sport & Voeding.
Naast de studie Voeding & Diëtetiek, heb ik de opleiding tot Orthomoleculair Adviseur Gevorderd en Sport Specialist gedaan. Hier heb ik o.a. geleerd om op celniveau te kijken naar de impact van verschillende voedingsstoffen en hoe deze invloed kunnen hebben op o.a. het energieniveau, de hersteltijd en op mentaal vlak. Als atleet heb ik persoonlijk ervaren hoe voeding een ongekend verschil kan maken. Het is mijn passie geworden om mijn kennis en inzichten te delen en anderen te begeleiden naar hun optimale prestatieniveau door middel van voeding.
Momenteel ben ik voor het 2e seizoen werkzaam als voedingsdeskundige bij schaatsteam Novus en dit bevalt ontzettend goed. Ik vind het geweldig om elke dag met gemotiveerde atleten te werken die er alles aan doen om zich verder te ontwikkelen. Door mijn achtergrond als topsporter kan ik me goed inleven in de atleten en begrijp ik wat ze ervaren. Daarnaast heb ik mijn eigen bedrijfje (BW Nutrition) waar ik mensen 1 op 1 begeleid op het gebied van voeding.
1. Wat is jouw rol als diëtist binnen de ploeg?
“Binnen Team Novus wordt er nauw samengewerkt op een hoog niveau met de verschillende (performance) coaches en andere stafleden. Het is belangrijk om op de hoogte te blijven van elkaar, aangezien veel met elkaar samenhangt. Wanneer de performance coach bijvoorbeeld ziet dat een atleet minder goed herstelt van trainingen, kijken we gezamenlijk naar mogelijke aanpassingen. Dit kan zowel gaan om de trainingsintensiteit als om de energie-inname en het herstel van de atleet. We evalueren dan of de atleet voldoende energie binnenkrijgt en maken aanpassingen waar nodig. Ook is er contact met de fysiotherapeut over o.a. sportkeuringen, bloedtesten en specifieke suppletie bij eventuele blessures.”
“Elke atleet is uniek en heeft specifieke aandachtspunten en daarom is er sprake van een persoonlijke begeleiding.” – Bo van der Werff, Voedingsdeskundige bij Team Novus
2. Kun je uitleggen hoe je de atleten persoonlijk begeleidt op het gebied van voeding?
“Elke atleet is uniek en heeft specifieke aandachtspunten en daarom is er sprake van een persoonlijke begeleiding. Dan kun je denken aan voedingsplannen, voedingsschema’s afgestemd op de trainingsintensiteit, begeleiding tijdens wedstrijden, reisprotocollen én suppletieplannen waarin er wordt gekeken welke suppletie op welk moment het beste kan worden genomen voor optimale prestaties.
Daarnaast is er aandacht voor een gezonde relatie met voeding en vind ik het belangrijk dat er voldoende energie binnenkomt. Atleten moeten gezond zijn en hebben veel energie nodig. Daarom wordt er goed gelet op dingen als hormoonhuishouding en energie beschikbaarheid. Daarbij kijk ik naar hoéveel energie iemand daadwerkelijk nodig heeft en uit welke bronnen deze energie het beste kan worden gehaald.
Ook ben ik verantwoordelijk voor alle suppletie en sportvoeding en sinds kort voeren we ook microbioomtesten uit bij de atleten om te zorgen dat ze nog beter in balans zijn om optimaal te kunnen trainen en presteren.”
“Er zijn vele essentiële voedingsstoffen voor atleten. Afhankelijk van het doel, kunnen verschillende vitaminen en mineralen ingezet worden.” – Bo van der Werff, Voedingsdeskundige bij Team Novus
3. Welke rol speelt voeding specifiek voor schaatsprestaties? En zijn er voedingsstoffen die extra aandacht krijgen?
“Eiwitten zijn een belangrijke voedingsstof voor topsporters. Niet alleen voor het herstel, maar ook voor spiergroei en spierkracht. Daarnaast zijn vetten en koolhydraten minstens zo belangrijk, dus is het goed om naar het totale plaatje te kijken.
Er zijn vele essentiële voedingsstoffen voor atleten. Afhankelijk van het doel, kunnen verschillende vitaminen en mineralen ingezet worden voor het ondersteunen van de normale spierfunctie, ondersteuning van het immuunsysteem, het bevorderen van de energiestofwisseling en het behoud van sterke botten.”
4. Hoe verschillen voedingsadviezen per schaatser?
“Voor explosieve sprinters zijn eiwitten extra belangrijk voor het opbouwen en behouden van spiermassa. Langeafstandrijders moeten zich voor een langere tijd intensief kunnen inspannen. Hierbij is het belangrijk dat hun glycogeenvoorraden goed gevuld zijn en goed worden aangevuld, zodat ze voldoende energie hebben. Qua suppletie is het ook per rijder enorm verschillend waar de behoeftes liggen, de één heeft meer creatine nodig terwijl de ander misschien juist meer baat heeft bij natriumbicarbonaat.”
5. Hoe ziet een typische trainingsdag eruit voor een schaatser op het gebied van voeding?
“De hoeveelheid koolhydraten, eiwitten en vetten per eetmoment is per persoon verschillend. Als we een gemiddelde dag nemen van een sprinter van Team Novus, ziet dat er ongeveer als volgt uit:
Ontbijt (08:00): Havermout met banaan en blauwe bessen, honing, cacao nibs en evt. wat lijnzaad en kokos rasp.
Suppletie: creatine en omega 3.
Schaatstraining (9:30-11:00): Koolhydraten in bidon + een banaan tijdens de rust.
Lunch (12:30): Quinoa met zoete aardappel, salade, tonijn en kaas.
2 sneetjes zuurdesembrood met roomkaas, avocado, gerookte zalm, een gekookt eitje en een glas rauwe kefir.
Tussendoor (14:30): Een perzik en een handje noten.
Krachttraining (16:00-17:30): Een sportreep en na de krachttraining een eiwit shake (Whey Classic Gold – Vanille) met een schepje BCAA’s.
Diner (18:30): Curry met witte rijst, kip en groenten.
Suppletie: vitamine D en magnesium.
Tussendoor (20:00): Stukje pure chocolade.
Pre sleep snack (21:30): Bakje kwark met kiwi en kokosrasp.”
6. Hoe zetten jullie supplementen in binnen het team?
“De schaatsers gebruiken prestatiegerichte supplementen zoals creatine, beta alanine en cafeïne. Voor algemene gezondheid en herstel wordt er suppletie als krill olie, vitamine D, magnesium en vitamine C ingezet, evenals producten zoals de Whey Classic Gold en Recovery Gold.
De meeste herstel- en opbouwprocessen van spieren vinden plaats in de nacht dus is het zaak dat de juiste voedingsstoffen op het juiste moment worden ingenomen voor optimaal herstel.”
7. Hoe zetten jullie specifieke prestatiegerichte supplementen in?
“Binnen Team Novus wordt prestatiesuppletie op verschillende manieren ingezet. Sommige schaatsers gebruiken bijvoorbeeld creatine of beta alanine voorafgaand aan een belangrijke wedstrijd. Daarnaast gebruiken sommige atleten cafeïne voor extra alertheid.”
8. Hoe monitoren jullie de effectiviteit van voeding en supplementen op de prestaties van de schaatsers?
“Bij Team Novus wordt er veel data verzameld via de Beoflow-app en wordt er gekeken waar innovaties mogelijk zijn om door te ontwikkelen. De effectiviteit van voeding en supplementen monitoren we onder andere door bloedtesten en glucosesensoren.
Onlangs zijn we begonnen met microbioomtesten, waarmee het microbioom en zijn activiteit nauwkeurig in kaart kan worden gebracht. Het microbioom is een cruciaal netwerk-orgaan dat in verbinding staat met verschillende delen van het lichaam. Wist je bijvoorbeeld dat er in de darmen bepaalde stofjes (neurotransmitters) worden gemaakt die er voor zorgen dat je je happy voelt en goed kunt slapen? Een goed gebalanceerd microbioom is in staat om voedingsstoffen en supplementen goed op te nemen en te verwerken en daarmee is het een enorm belangrijke schakel in de weg naar top prestaties. Deze resultaten worden vervolgens vertaald naar nog specifiekere voedingsadviezen.”
“Ik vind het juist ontzettend interessant om te kijken hoe je, ondanks deze uitdagingen, er toch voor kunt zorgen dat iemand binnenkrijgt wat hij/zij nodig heeft en op deze manier toch het meest optimale uit zijn/haar voeding kan halen.” – Bo van der Werff, Voedingsdeskundige bij Team Novus
9. Welke uitdagingen kom je tegen bij het optimaliseren van de voeding voor de schaatsers?
“Elke atleet is verschillend en dat zorgt automatisch voor de nodige uitdagingen. Zo heb je atleten die bijvoorbeeld bepaalde intoleranties hebben of bepaalde voedingsstoffen niet goed kunnen verteren. Ik vind het juist ontzettend interessant om te kijken hoe je, ondanks deze uitdagingen, er toch voor kunt zorgen dat iemand binnenkrijgt wat hij/zij nodig heeft en op deze manier toch het meest optimale uit zijn/haar voeding kan halen.“
10. Welke adviezen zou je amateur schaatsers mee willen geven op het gebied van voeding?
“Tijdens mijn eigen schaatscarrière was ik soms bang dat ik te veel at, waardoor mijn focus meer kwam te liggen op het verliezen van vetmassa in plaats van op het hebben van voldoende energie. Achteraf besef ik me hoe belangrijk het is om goed gevoed te zijn en voldoende energie beschikbaar te hebben om optimaal te presteren. Het is essentieel dat sporters zich richten op het binnenkrijgen van genoeg energie, in plaats van op het beperken van calorieën, zodat ze hun lichaam sterk en gezond kunnen houden. Op een gezonde manier met je sport bezig zijn betekent dat je jezelf de juiste brandstof geeft op het goede moment, zodat je sterker wordt, beter herstelt en beter kunt presteren.”
