Gregory Hirschfeld (38), sportdiëtist bij onder meer Physiolab en voedingsdeskundige bij verschillende Nederlandse betaaldvoetbalorganisaties (BVO’s), studeerde aan de Haagse Hogeschool en volgde een post HBO Sport en Voeding op de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Zijn passie voor voeding is ontstaan tijdens zijn eigen voetbalcarrière. In die periode ondervond hij hoe de juiste voeding en het gebruik van voedingssupplementen de algemene gezondheid en sportprestaties positief kunnen beïnvloeden.
Was jij zelf een goede voetballer?
Ik was een supertalent! Nee, zonder dollen, ik was een aardige jeugdvoetballer en heb in landelijke competities gespeeld. Ik heb zelfs nog onder contract gestaan bij Omniworld (tegenwoordig Almere City). Ik moest echter door spierscheuring vijf maanden aan de kant staan. Tijdens deze revalidatie kwam ik ruim 10 kilo aan omdat ik niet of nauwelijks bewoog. Daar schrok ik ontzettend van. Ik denk dat toen mijn passie voor voeding en een gezonde en sportieve levensstijl is ontstaan.
Hoe heb je invulling gegeven aan die passie voor voeding?
Ik ben mij via internet en vakbladen gaan verdiepen in voeding en voedingssupplementen voor sporters. Ik was voornamelijk geboeid door internationale wetenschappelijke studies. Ik vond dit zo interessant dat ik opleidingen ben gaan volgen om mijn kennis te vergroten (voeding en diëtiek aan de Haagse Hogeschool en een Post HBO aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen). Mijn volgende doel was om deze kennis in praktijk te brengen. Dat heb ik gedaan door sporters te begeleiden met gerichte voedingsplannen. Al tijdens mijn opleidingen, maar vooral tijdens mijn werk bij PhysioLab in Amsterdam, kwam ik in aanraking met verschillende type sporters. Amateursporters, die net als ik destijds in een revalidatietraject zaten, maar ook voetballers van het Nederlands Elftal en internationale voetbalspelers.
Voor welke clubs en voetballers werk je momenteel?
Ik word ingehuurd door verschillende BVO’s in Nederland. Daarnaast begeleid ik individuele voetballers, van amateurs tot spelers van het Nederlands Elftal. Ik geniet juist enorm van deze afwisseling. Elke sporter heeft op zijn of haar eigen niveau specifieke klachten, wensen en doelstellingen.
Wat vind je zo interessant aan het begeleiden van voetballers?
Naast het feit dat ik voetbal de mooiste sport ter wereld vindt, heeft deze sport zich de afgelopen tien jaar op fysiek vlak enorm ontwikkeld. Het aantal intensieve acties (acceleraties en deceleraties) is sterk toegenomen, ondanks dat de totaal afgelegde afstand per speler ongeveer hetzelfde is gebleven (zo’n 10 á 11 km per wedstrijd op professioneel niveau), Ook zijn de fysieke eisen aan een speler, om wedstrijden op hoog niveau te kunnen beoefenen, veranderd. Met name het tempo en de intensiteit zijn toegenomen: meer dribbels, passes en acties zoals lucht-, sliding- en staande duels. Fysiek gezien is voetbal als sport hierdoor veel uitdagender geworden. Ook omdat er per seizoen meer wedstrijden worden gespeeld.
Gezonde en gevarieerde voeding, door middel van een uitgekiend voedingsplan, kan een substantieel effect hebben op het prestatie- en herstelvermogen van een speler. In verhouding tot andere sporten is dit in de voetbalwereld nog zwaar onderschat. Het type voeding, de kwaliteit en de timing, kunnen ervoor zorgen dat een speler langer en intensiever belast kan worden. Dat komt omdat het herstelproces na een inspanning beter en versneld plaatsvindt. Kortom: er valt in de voetbalsport nog een hoop te winnen op het gebied van voeding.
Hoe kijk jij aan tegen voedingssupplementen?
Gezonde en gevarieerde voeding is voor mij de basis. Vooral timing is belangrijk om een goed resultaat te behalen. Wanneer eet je wat? In combinatie met individuele kenmerken en doelstellingen van een sporter bepaal je een voedingspatroon. Dit is elke keer, voor elke sporter, weer maatwerk. Ook geloof, afkomst en overige culturele zaken spelen hierbij een rol. Binnen een persoonlijk voedingsplan kunnen voedingssupplementen een ondersteunende rol hebben. Dit kan zijn in relatie tot bijvoorbeeld het versterken van het immuunsysteem, gewichtsverlies, sneller herstel of ter bevordering van prestaties.
Hoe beoordeel jij voedingssupplementen?
Ik kijk naar de ingrediënten, de samenstelling en de dosering. Daaruit haal ik al veel informatie. Vervolgens kijk ik of de supplementen dopingvrij zijn (NZVT gekeurd). Uiteraard is dit in de topsport essentieel, maar ook voor de amateursporter (recreant) moet het NZVT keurmerk worden gezien als betrouwbaar. Dit wil zeggen dat er daadwerkelijk in het product zit wat er op het etiket staat en in de juiste verhoudingen. Tenslotte vind ik het zelf prettig dat ik weet waar producten worden geproduceerd en dat dit gemaakt is door personen die de juiste kennis en knowhow bezitten.
Merk jij dat het bewustzijn van voetballers groter is geworden ten aanzien van voeding en voedingssupplementen?
Ik ervaar dat wel zo. Elke voetballer begrijpt dat voeding tegenwoordig een belangrijke rol speelt. Waar individuele sporters als tennissers, wielrenners of atleten hier al veel langer van bewust zijn, zien we dat het bewustzijn is toegenomen binnen de teamsport en dan voornamelijk bij voetballers. Hierbij spelen diverse factoren een rol. Zo is er steeds meer kennis binnen clubs en worden er vetmetingen en bloedonderzoek gedaan. Daarnaast is de onderlinge concurrentie tussen spelers ook toegenomen. Als je als speler niet fit genoeg bent, dan red je het niet en staat je vervanger al te trappelen om jouw positie over te nemen.
Tegenwoordig hebben we ook rolmodellen als Cristiano Ronaldo die laten zien wat je kan bereiken als je goed voor jezelf zorgt. Training, rust en voeding vormen daarvoor de basis. Al blijft het natuurlijk zo dat sommige voetballers zelf al erg geïnteresseerd zijn in voeding en voedingssupplementen, terwijl anderen juist proactief geïnformeerd en opgevoed moeten worden. We zien overigens ook dat leeftijd en cultuurverschillen hierbij een rol spelen.
Wat vind jij van het Nederlandse supplementen-merk Virtuoos?
Ik ben positief over Virtuoos. Ik kwam in aanraking met de voedingssupplementen van dit Nederlandse merk toen ik ging samenwerken met Physiolab. Van nature ben ik behoorlijk kritisch en helemaal als het gaat om nieuwe merken en producten. Al snel merkte ik dat de mensen achter Virtuoos weten waar ze over praten en goed luisteren naar hetgeen wat er speelt onder sporters. Het zijn duidelijk liefhebbers. Daarnaast communiceren ze prettig en schakelen ze snel.
In de webshop van Virtuoos, via een eigen account, zijn de dopingvrije voedingssupplementen eenvoudig te bestellen. Een aantal van mijn cliënten wonen in het buitenland of zijn veel onderweg. Doordat ze snel en door heel Europa leveren, kan ik mij richten op mijn vak en ben ik weinig tijd kwijt aan administratie.
Weer even terug naar het voetbal. Binnen een team zien we grote fysieke verschillen tussen spelers. Eet een keeper bijvoorbeeld compleet anders dan een middenvelder?
Jazeker, binnen een team zie je zeker verschillen in voeding. Fysieke eigenschappen spelen daarbij een rol, maar denk ook aan de afkomst van een speler. Zo hebben Marokkaanse voetballers andere eetgewoonten dan spelers uit Scandinavië of Zuid-Amerika.
Wat kan je vertellen over de fysieke eigenschappen van voetballers?
Ruim 70 procent van een voetbalwedstrijd bestaat uit een laag intensieve inspanning, denk hierbij aan lopen en joggen. Dit wordt afgewisseld met gemiddeld 150 tot 250 intensieve, of anaerobe acties, zoals maximaal sprinten, accelereren en decelereren, tackelen en springen. De eisen die aan een voetballer worden gesteld, is afhankelijk van zijn positie op het veld. Zo leggen centrale middenvelders gemiddeld meer kilometers af dan centrale verdedigers. Daarbij zijn centrale verdedigers door hun positie op het veld over het algemeen korter intensief in acties dan hun medespelers, maar hebben die daarentegen wel weer meer luchtduels. De buitenste middenvelders en aanvallers zijn over het algemeen de spelers die sprintend gezien de meeste afstand afleggen. Iedere positie vraagt dus om andere specifieke kenmerken en bijbehorende fysieke eigenschappen.
Omdat Iedere positie vraagt om andere fysieke eigenschappen, hebben we ook te maken diverse ‘ideale’ lichaamstypes. Wanneer op het veld naar de verschillende lichaamstypes wordt gekeken, valt op dat keepers, centrale verdedigers en spitsen over het algemeen langer zijn dan middenvelders of vleugelaanvallers. Middenvelders en backs zijn vaak kleiner, en daardoor wendbaarder, en maken in vergelijking met andere posities meer slidings. Vleugelaanvallers zijn weer sneller en moeten het hebben van acties in volle sprint om vervolgens een kap te kunnen maken, met aansluitend nog een accelererende beweging, wendbaar en explosief.
In grote lijnen zijn er drie verschillende fysieke spelers te typeren:
TYPE 1 is een speler die atletisch oogt en over het algemeen lang is (>185 cm). Zijn positie in het veld is centraal achterin. Dit type is vaak een keeper of een spits.
TYPE 2 is een speler met een groot duur- en loopvermogen, een zogenaamde box-to-box speler. Zijn positie in het veld is doorgaans op het middenveld.
TYPE 3 is een explosieve en wendbare speler en is over het algemeen kleiner dan 185 cm. Zij beschikken over een hoge sprintsnelheid, maar zijn ook sneller vermoeid. Dit zijn voornamelijk de vleugelspelers.
Ieder type beschikt weer over andere fysieke eigenschappen en kenmerken. De voeding en het gebruik van voedingssupplementen moeten dus per type anders toegepast worden.
Heb je voor al deze types voedingstips?
Het is lastig om voedingsadviezen te geven als je sporters niet persoonlijk kent. Elk mens en iedere situatie is uniek. Als voetballers maatwerkadvies willen kunnen ze contact opnemen met Physiolab.nl of mij mailen via nutrition@physiolab.nl.
In algemene zin ben ik van mening dat elke voetballer een goede multivitamine en visolie zou moeten gebruiken. In het assortiment van Virtuoos zijn dat: Multi Oxidant Control Gold (zonder B6) en Krill Omega-3 Gold.
Eerder noemde je al het belang van timing. Hoe zit het met periodisering tijdens een seizoen?
Ik kijk inderdaad ook naar de indeling en opbouw van een seizoen (periodisering). Het gebruik van voeding en voedingssupplementen wordt per periode afgestemd.
Grofweg kun je een voetbalseizoen,in Nederland, indelen in zes fases:
1. Vakantieperiode (zomerstop)
2. Voorbereiding op competitie: week 27 – 32 (6 weken)
3. Wedstrijdperiode: week 33 –51 (19 weken)
4. Winterstop en voorbereiding op 2de seizoenshelft: week 52 – week 3 van 2018 (4 weken)
5. Wedstrijdperiode: week 4 – week 21 (18 weken)
6. Naseizoen tot aan zomerstop 2018 (± 2 weken)
Welke voedingssupplementen adviseer jij voetballers per periode?
Hier kan ik enkele algemene tips geven, op basis van de situaties die ik vaak tegenkom ik de praktijk. Voetballers die echter persoonlijke adviezen willen met betrekking tot voeding- en voedingssupplementen, kunnen contact opnemen met nutrition@physiolab.nl.
Voor een groot deel is de basissuppletie (algemene gezondheid) het gehele jaar door hetzelfde voor elk type speler. In mijn ogen is dit: Multi Oxidant Control Gold (zonder B6) en Krill Omega-3 Gold. Deze producten zijn ondersteunend aan de basisvoeding en bedoeld om de weerstand hoog te houden.
In de voorbereiding op het seizoen wordt er zwaar getraind en is snel herstel na een zware inspanning noodzakelijk om een conditionele basis te leggen voor het hele seizoen. Om optimaal te herstellen worden eiwitten en magnesium ingezet. Ik werk graag met Whey Recovery Gold, mede vanwege het hoge leucine gehalte en Magnesium Gold.
In de herfst en wintermaanden adviseer ik voetballers extra vitamine D in te nemen – D3-3000 IU Gold.
Tijdens de competitie zie je bij TYPE 1 spelers meer gebruik van Joint Support Gold ter ondersteuning van de gewrichten. Fysiek grote spelers hebben in de regel vaker gewrichtsklachten.
Middenvelders (TYPE 2) adviseer ik regelmatig Beta Alanine 750mg Gold.
Explosieve buitenspelers (TYPE 3) werken voor kracht- en intervaltrainingen met Creatine Complex Gold.
Om het concentratieniveau te verhogen gebruiken sommige voetballers Cafeïne Gold 50mg (extra alert)
